Sinds enkele jaren staat voedselveiligheidscultuur prominent op de agenda van de voedingsindustrie. Met de integratie ervan in GFSI-standaarden en de groeiende inzet binnen bedrijven, zien we een positieve ontwikkeling richting een veiligere voedselproductie. Een cruciaal onderdeel van deze cultuur is het aanspreken van elkaar op gedrag dat de voedselveiligheid in gevaar brengt of niet voldoet aan gemaakte afspraken. Dit aspect blijft echter vaak onderbelicht, hoewel het een aanzienlijke impact heeft op de algehele veiligheid en kwaliteit.
Waarom Aanspreken van Elkaar Lastig Is
Het handhaven van strikte hygiëneregels en procedures is essentieel in de voedingsindustrie om de veiligheid van producten te waarborgen. Daar is iedereen het over eens. Echter, het valt op dat zowel medewerkers als leidinggevenden regelmatig terughoudend zijn om elkaar aan te spreken wanneer deze regels niet worden nageleefd. Vaak denken we dat het opstellen van een procedure, het geven van instructies of trainingen voldoende zijn om het gewenste gedrag af te dwingen. Als het dan niet gaat zoals gewenst, spreken we elkaar daarop aan. Dat klinkt mooi, maar in de praktijk zie ik veel terughoudendheid. Deze terughoudendheid kan worden veroorzaakt door angst om buiten de groep te vallen, de wens om aardig gevonden te worden, of een gebrek aan zelfvertrouwen.
Veel medewerkers ervaren een drempel om collega's aan te spreken op ongewenst gedrag of overtredingen van hygiëneprotocollen. Deze drempel kan voortkomen uit verschillende factoren:
- Angst voor sociale uitsluiting: Medewerkers willen vaak niet buiten de groep vallen of als lastig worden gezien.
- Behoefte aan acceptatie: De wens om aardig gevonden te worden kan sterker zijn dan de drang om correct gedrag te handhaven.
- Gebrek aan zelfvertrouwen: Sommige medewerkers voelen zich niet zeker genoeg om anderen aan te spreken, vooral als het gaat om collega's met meer ervaring of hogere posities.
Ook leidinggevenden kunnen terughoudend zijn in het aanspreken van medewerkers, vaak vanwege de angst voor confrontaties of het gevoel dat ze daarmee hun relatie met het team kunnen schaden.
Waarom Aanspreken Belangrijk Is
Het aanspreken van elkaar op gedrag dat niet bijdraagt aan de voedselveiligheid en/of de afspraken die daaromtrent zijn gemaakt, is essentieel voor het opbouwen van een sterke voedselveiligheidscultuur. Het draagt bij aan een gevoel van verantwoordelijkheid en verantwoording bij medewerkers, bevordert open communicatie en draagt bij aan een cultuur van continue verbetering.
Hoe Kunnen We Het Veranderen?
Om deze cultuurverandering te bewerkstelligen, is leiderschap van cruciaal belang. Leiders moeten het goede voorbeeld geven, openstaan voor feedback en actief betrokken zijn bij voedselveiligheidsinitiatieven. Het creëren van een veilige omgeving is een voorwaarde voor het bevorderen van open communicatie en het stimuleren van medewerkers om elkaar aan te spreken op gedrag dat de voedselveiligheid kan beïnvloeden. Dit vereist transparantie, integriteit en een cultuur van open dialoog. Medewerkers moeten zich gesteund voelen en de juiste vaardigheden hebben om constructieve gesprekken te voeren.
In de praktijk is dit niet eenvoudig om te bereiken. Bij veel bedrijven zijn er goede initiatieven om de voedselveiligheidscultuur te verbeteren en ook het aanspreken van elkaar te stimuleren. Deze initiatieven komen regelmatig op de werkvloer onvoldoende aan, heb ik gemerkt. En dan betrap ik mezelf ook weleens op deze weerstand. Het is dan interessant om te onderzoeken en te reflecteren waar deze weerstand vandaan komt en dit bespreekbaar te maken, hoe lastig dit ook is. Elke dag een stukje beter.
Praktische Tips om Aanspreekgedrag te Verbeteren
- Maak Heldere Afspraken: Zorg dat iedereen binnen de organisatie weet wat van hen wordt verwacht en hoe ze zich moeten gedragen.
- Creëer een Veilige Omgeving: Zorg ervoor dat medewerkers zich veilig voelen om hun zorgen te uiten zonder angst en overtuigd zijn dat deze zorgen serieus worden opgepakt.
- Complimenten en Feedback: Vergeet niet om ook positieve feedback te geven. Dit versterkt het vertrouwen en moedigt medewerkers aan om open te zijn.
- Bereid het Gesprek Voor: Zorg dat je feiten en voorbeelden hebt voordat je een collega aanspreekt. Dit maakt het gesprek constructiever.
- Volg het Gesprek op: Zorg voor een vervolg na het aanspreken om te zien of het gedrag is veranderd en om verdere ondersteuning te bieden.
De Link tussen Aanspreken en Voedselveiligheidscultuur
Het actief en constructief aanspreken van elkaar is cruciaal voor het opbouwen van een sterke voedselveiligheidscultuur. Door elkaar aan te spreken, voelen medewerkers zich meer verantwoordelijk voor hun eigen acties en de acties van hun collega's. Dit creëert een cultuur van verantwoording waarin iedereen bijdraagt aan het handhaven van hoge veiligheidsnormen. Wanneer medewerkers en leidinggevenden open en eerlijk communiceren, kunnen problemen snel worden geïdentificeerd en opgelost. Dit helpt om veiligheidsrisico's te minimaliseren en de naleving van protocollen te verbeteren. Feedback en aanspreken dragen bij aan een cultuur van continue verbetering. Medewerkers leren van elkaar en kunnen samenwerken aan het verbeteren van processen en procedures.
Conclusie
Een sterke voedselveiligheidscultuur staat of valt met het vermogen van medewerkers en leidinggevenden om elkaar aan te spreken op gedrag dat de veiligheid kan beïnvloeden. Hoewel dit vaak moeilijk is door sociale druk en een gebrek aan zelfvertrouwen, is het essentieel voor het bevorderen van verantwoordelijkheid, open communicatie en continue verbetering. Leiderschap speelt hierbij een cruciale rol door het goede voorbeeld te geven en een veilige omgeving te creëren waarin constructieve feedback wordt gewaardeerd. Door duidelijke afspraken te maken, een veilige omgeving te waarborgen en positieve feedback te geven, kunnen bedrijven een cultuur ontwikkelen waarin iedereen actief bijdraagt aan de voedselveiligheid.